Het belang van cholesterol

Cholesterol is o.a. een belangrijke bouw- en grondstof voor de productie van vele lichaamshormonen. Bovendien is het één van de basisbestanddelen van myeline. Myeline is het isolatiemateriaal dat zich om de meeste zenuwvezels en dat belangrijk is voor versnelling van de impulsoverdracht.

hypercholesterolemie
Een te hoog cholesterolgehalte kan schadelijk zijn. Zo kan een teveel aan LDL-cholesterol zich op de bloedvatwanden vastzetten(atherosclerose) en d.m.v. een plaque een vernauwing veroorzaken. Triglyceriden kunnen dit proces van aderverkalking versnellen. Een te hoog cholesterol is dus een risicofactor voor het ontstaan van hart- en vaatziekten.

Hoogleraar Walter Hartenbach, hoofd chirurgie van het ziekenhuis te Wiesbaden, schrijft in zijn boek De cholesterolleugen dat er geen verschillende soorten cholesterol bestaan. Het is niet goed te spreken van ‘goed’ en ‘slecht’ cholesterol, maar volgens hem zijn HDL- en LDL-lipoproteïne slechts twee uit eiwitten bestaande vervoersstoffen voor cholesterol.
Schommelingen in de cholesterolspiegel worden veroorzaakt door de wisselende behoefte aan hormonen die door cholesterol worden gevormd.

Het cholesterol in ons lichaam heeft twee bronnen. 70% wordt in ons lichaam aangemaakt. De rest wordt uit voedsel opgenomen en dan met name uit dierlijke vetten.
Niet alleen een teveel aan deze vetten in het voedsel, maar ook factoren, zoals roken, overgewicht, een hoge bloeddruk, diabetes, een te traag werkende schildklier, bepaalde medicatie en een erfelijke aanleg kunnen een te hoog cholesterolgehalte veroorzaken.
Ook zonder cholesterolverlagende middelen is het een en ander te doen om het gehalte te verlagen. Zo kan men stoppen met roken, bewegen, zorgen voor een gezond lichaamsgewicht en gevarieerd voldoende groente, fruit en (vette) vis eten. Ook kan het gebruik van capsules met omega 3-vetzuren helpen.

Te laag cholesterol
Naast een te hoog cholesterol kan men ook een te laag cholesterol hebben. Zo wijst Hartenbach erop dat een daling van het cholesterolgehalte kan leiden tot functiestoornissen in de cellen, met als gevolg een degeneratie. Ook gaat een verlaging ten koste van de productie van cortisol, waardoor minder glucose vrijgemaakt wordt, zodat allerlei spieren, ook die van het hart, minder kunnen presteren. Bovendien kan er bij een te laag cholesterol een gebrek aan kalium ontstaan wat o.a. invloed heeft op de bloeddrukregeling en de spankracht van het hart.

cholesterolgehalte
<1,2 mmol/l	zeer laag
1,2 - 2,0 mmol/l	laag
2,0 - 5,0 mmol/l	ideaal
5,0 - 6,5 mmol/l	licht verhoogd
6,5 - 8,0 mmol/l	verhoogd
>8,0 mmol/l	sterk verhoogd

Oorzaken van een te laag gehalte kunnen leveraandoeningen, hyperthyreoïdie, voedingsdeficiënties of ouderdom zijn. Ook kan het wijzen op ernstige onderliggende aandoeningen zoals woekering van stamcellen in het beenmerg, darmkanker, infecties, ontstekingen of afwijkingen van de lipoproteïnen. Hoe lager de cholesterolconcentratie, hoe slechter de prognose.

Syndroom van Y
Een te laag cholesterolgehalte in combinatie met een lage bloedsuikerspiegel en een lage bloeddruk leiden tot het syndroom van Y. De symptomen die hierbij kunnen passen zijn o.a. depressie, angsten, agressiviteit, zelfmoordpogingen, doorslaapproblemen, vermoeidheid, burn-out, premenstrueel syndroom, verminderde of een stop van de menstruatie, menopauzeklachten en libidoproblemen. Stressfactoren zijn dan meestal de aanleiding voor het ontstaan van klachten.

Hoewel een hoog cholesterol niet wenselijk is, kan dus ook een te laag cholesterol tot problemen leiden. Het belangrijkste is dan ook te zorgen voor een goed evenwicht.

(Bron: Manon Postma. Cholesterol en het syndroom van Y. Dynamis. December 2009 nummer 60, p27-31.)